febrero 2017 / Reseñas

No.097_Reseñados_La palabra fragante

………………………………………………………….
La palabra fragante: cantos chamánicos tzeltales 
Pedro Pitarch
Artes de México,
México, 2015. 

 
……………………………………………………………

No. 97 / Marzo 2017


Jamalal choj

[fragmento]

a yos jesukristo tatoni
a yos jesukristo kajwaloni
kuxul awinik tatoni
sjoyokat atukel a
chaneb anjel jme’at to’tikoni stukel ato
chaneb anjel jtatat yo’tikoni
chaneb kuxul yos yo’tik stukel ato
solema akuxul sit yo’tik
solema awelaw yo’tik stukel
bantiwan abajt yak’bonik stukel ato
xchojil ati’ik stukel
xchojil awo’tanik stukel
jamalal choj niwan yo’til stukel
jamalal bak’et niwan yo’tik
bantiwan abajt yak’bonik stukel ato
xchojil sti’ik
xchojil yo’tanik
yakal sti’ik yo’tik
yakal yo’tanik yo’tik
aywan ta yolil nopojel yo’tik
aywan ta yolil k’ayoj stukel
bit’il a’anik
bit’il ak’opojik stukel ato
yos jesukristo tatoni
yos jesukristo kajwaloni
ja’me bik’it lajinbey yo’tik
oxwol nichim stukel
[…]

Jaguar del mundo solar

[fragmento]

Dios Jesucristo, padre
dios Jesucristo, señor
padre, hombre vivo
señor, dios vivo
estás acompañado por
cuatro madres-ángeles nuestras
cuatro padres-ángeles nuestros
cuatro dioses vivos.
Tu vista viva no tiene límites
tu mirada no tiene fin.
¿Desde dónde habrán traído
el jaguar de sus labios
el jaguar de sus corazones
el jaguar del mundo quizá
la carne del mundo quizá?
¿Desde dónde habrán traído
el jaguar de sus labios
el jaguar de sus corazones
la palabra dada
el corazón dado?
¿Acaso del interior de sus lecturas
acaso del interior de sus cánticos?
Así lo acordaron
así lo hablaron entre sí
dios Jesucristo, padre mío
dios Jesucristo, señor mío.
Pero ahora reduciré a pedazos
con tres ramos de flores
[…]

Poxil alajel

[fragmento]

[…]
ayto jk’antik yutsikil ati’
yutsikil ak’op yo’tik
talel yo’tik stukel
li’ta yutil jo’ben yo’tik
li’ta yolil kajon yo’tik
li’uk ay to tat
yu’unbal ya jtabajtik yo’tik stukel
ma tabaj ko’tan yo’tik stukel

li’uk ay yo’tik
ts’amalon ta sik xiat wan
ts’amalon ta nojel ja’ xiat wan
makalon yo’tik stukel
li’uk ay to
cha’mebonel jichuk kawayu
cha’mebonel jichuk wakax
makalon yo’tik ta jun ja’
yakalon ta juetel
yakalon ta ts’uts’etel
makalon yo’tik stukel
[…]

Nacimiento

[fragmento]

[…]
Deseamos la bondad de tu palabra
la bondad de tu elocuencia
para que llegue
al interior del vientre
al interior del cajón
aquí, padre.
¿Será posible que me reconozcan
que reconozcan mi corazón?

«Aquí
estoy sumergido en el frío» —dirás.
«Estoy sumergido en el agua profunda» —dirás.
«Estoy aquí encerrado
aquí mismo.
Estoy envuelto en un cuero de caballo
estoy envuelto en un cuero de vaca
estoy encerrado en un estanque
estoy girando
estoy gimiendo
encerrado estoy
[…]

 


Leer reseña…


febrero 2017